Kiedy popłynął pierwszy prąd, jak zmieniała się elektrownia wraz z upływem lat oraz o działaniach modernizacyjnych i proekologicznych w rozmowie z Oktawianem Leśniewskim, dyrektorem PGE GiEK Oddział Elektrownia Turów.
Redakcja: 60-letnia historia Elektrowni Turów związana jest z regionem, który może poszczycić się tradycją energetyczną i wydobywczą, sięgającą XVIII wieku.
Oktawian Leśniewski: Tradycje przemysłu energetycznego, a przede wszystkich wydobywczego w regionie są dużo starsze niż nasz zakład. Już w XVIII wieku w okolicach dzisiejszego Zittau rozpoczęto wydobywanie węgla brunatnego, a w XIX wieku w tych okolicach istniało blisko 100 prywatnych kopalń podziemnych i wyrobisk odkrywkowych. Wydobywany węgiel przeznaczano wówczas na nawóz oraz na paliwo w procesie produkcji energii elektrycznej, a w 1911 roku powstała opalana węglem brunatnym elektrownia w Hirschfelde.
Po drugiej wojnie światowej idea zlokalizowania na Dolnym Śląsku dużej elektrowni cieplnej narodziła się w latach pięćdziesiątych XX wieku. W połowie 1955 roku wytypowano pod jej budowę teren w pobliżu istniejącej kopalni odkrywkowej węgla brunatnego w Turoszowie. Cztery lata później zatwierdzono kompleksowy projekt elektrowni o mocy 1200 MW. Pierwszy prąd z Elektrowni Turów popłynął 31 października 1962 roku. Co ciekawe, jako pierwszy do eksploatacji został przekazany blok nr 2, a dopiero po nim kolejne bloki energetyczne. Do 1971 roku rozpoczęło pracę dziesięć bloków energetycznych o łącznej mocy 2000 MW. Do czasu oddania do użytku elektrowni w Kozienicach, a następnie w Bełchatowie, byliśmy największym dostawcą energii elektrycznej do krajowej sieci elektroenergetycznej.
W ostatnich latach w elektrowni zrealizowano dużo projektów ważnych dla regionu. Jednym z nich była budowa nowego bloku.
To była największa i najbardziej zaawansowana technicznie inwestycja po ponad pół wieku funkcjonowania Elektrowni Turów. Inwestycja była ostatnim projektem budowy bloku energetycznego opalanego paliwem węglowym w Grupie PGE. Blok w Turowie jest dziś najnowocześniejszą jednostką w Polsce.
Przed zakończeniem budowy bloku Elektrownia Turów dostarczała energię elektryczną do około 2,3 mln gospodarstw. Nowoczesna jednostka produkuje do 3 TWh energii elektrycznej rocznie, co dodatkowo pozwala na zaspokojenie potrzeb 1 mln gospodarstw domowych.
Ponadto, nowy blok korzystnie wpływa na bezpieczeństwo dostaw energii elektrycznej w okresie transformacji polskiej energetyki w kierunku nisko- i zeroemisyjnym. Nowa jednostka, pozwoliła całkowicie odbudować moc Elektrowni Turów, po wyłączeniu w 2013 r. z eksploatacji trzech najstarszych jednostek wytwórczych. Siedem pracujących bloków, w tym całkowicie zmodernizowane bloki nr 1-3, mogą osiągnąć moc ponad 2000 MW. Obecnie elektrownia posiada 2029 MW zainstalowanej mocy brutto.
Warto podkreślić ważny aspekt gospodarczy tej inwestycji. Budowa nowego bloku stała się kołem zamachowym gospodarki. Dzięki inwestycji zatrudnienie znalazły lokalne firmy i mieszkańcy powiatu zgorzeleckiego. Realizacja inwestycji pozwoliła utrzymać obecnie istniejące w Elektrowni Turów miejsca pracy. W szczytowym okresie na placu budowy nowego bloku pracowało dziennie około 2000 osób.
Przez lata funkcjonowania elektrowni nie tylko sama technologia wytwarzania energii, ale cały zakład podlegał nieustannej modernizacji. Dzięki niej jednostki są dostosowane do surowych wymogów UE dotyczących ochrony środowiska. Jakie najważniejsze projekty zrealizowała w tym zakresie Elektrownia Turów?
60 lat pracy Elektrowni Turów to nie tylko stałe dążenie do poprawy parametrów produkcji energii, ale także dbałość o środowisko naturalne. W momencie uruchomienia pierwszych bloków w 1962 roku, z urządzeń służących ochronie środowiska zainstalowane były jedynie elektrofiltry - co było zresztą zgodne z obowiązującymi wówczas w Europie Wschodniej normami środowiskowymi.
W połowie lat siedemdziesiątych została oddana do użytku oczyszczalnia ścieków przemysłowych. Również w latach 70. zainicjowano badania dotyczące redukcji emisji tlenków siarki. Jednakże obowiązujący wówczas ustrój polityczny nie sprzyjał realizacji ambitnych zamierzeń proekologicznych i taki stan obowiązywał do schyłku lat osiemdziesiątych XX wieku. Dopiero na początku lat 90. XX wieku został opracowany program rewitalizacji Elektrowni Turów. Dzięki niemu po kilkunastu latach wyłoniła kompletnie odmieniona elektrownia.
W latach 1992-1995 zmodernizowano bloki 8,9,10, wyposażając je w instalacje suchego odsiarczania, modernizując w dużym stopniu elektrofiltry oraz instalacje dystrybucji powietrza do spalania. Działania te spowodowały bardzo istotny spadek emisji SO2, NO oraz pyłu i pozwoliły na wydłużenie okresu ich pracy o 15 lat. To były pierwsze tak poważne modernizacje bloków 200 MW w Polsce.
Bloki 1-6 podano całkowitej rekonstrukcji w latach 1995-2004, zmieniając technologię spalania z pyłowej na fluidalną. Działania te spowodowały, że sukcesywnie wprowadzane po modernizacji bloki spełniały wymogi Unii Europejskiej w zakresie środowiskowym. Bloki nr 1 i 2, które uruchomiono po modernizacji z końcem 1998 roku, już wówczas spełniały parametry unijne - co warte podkreślenia - na 6 lat przed formalnym przyjęciem Polski do UE. Pozostałe bloki 3,4,5,6 były sukcesywnie modernizowane do 2004 roku.
Dyrektywa IED, która weszła w życie z początkiem 2016 roku, wprowadziła kolejne zaostrzenia środowiskowe dla przemysłu energetycznego w Unii Europejskiej, między innymi konieczność dostosowania jednostek do konkluzji BAT. Elektrownia zmodernizowała istniejące bloki nr 1-6 oraz znacznie obniżyła parametry emisyjne nowo budowanego bloku nr 7.
Nowy blok nr 7, oddany do użytku w 2021 roku, w trakcie budowy wyposażony został w komplet instalacji służących ochronie środowiska, który pozwala spełniać najostrzejsze wymogi środowiskowe dla tej klasy bloków 500 MW w Unii Europejskiej.
Elektrownia Turów, oprócz ogromnego potencjału technologicznego, może poszczycić się doskonałą kadrą.
Elektrownia Turów ma szczęście do dobrych fachowców i pracowników - ludzi, którzy w codziennej pracy nie zatracili najważniejszych życiowych wartości, takich jak wzajemna pomoc, życzliwość, szacunek dla drugiego człowieka, motywacja do działania, odpowiedzialność za siebie i współpracowników oraz nieustanny rozwój. Dzięki pracownikom nasza 60-latka to nowoczesny zakład, który pracuje na najwyższym poziomie.
Wracając do jubileuszu 60-lecia: jak Elektrownia Turów chce go uczcić?
W jubileuszowym roku - po obostrzeniach związanych z pandemią COVID-19 - możemy wrócić do tradycyjnych obchodów Dnia Energetyka. Za nami już kilka dużych wydarzeń, między innymi XIII Konferencja Naukowo - Techniczna „Budownictwo w Energetyce", piknik edukacyjny dla najmłodszych uczniów z okolicznych szkół podstawowych oraz jubileuszowy koncert z okazji 50-lecia istnienia Reprezentacyjnej Orkiestry Elektrowni Turów. Do udziału w koncercie jubilatki zaprosiliśmy zaprzyjaźnione zespoły: Orkiestrę z Kopalni Turów i Kopalni Bełchatów, a także Przemkowską Orkiestrę Dętą.
Serdecznie zapraszam do obejrzenia wystawy fotograficznej w Bogatyńskim Ośrodku Kultury, prezentującej historię elektrowni. Wystawa będzie czynna do końca sierpnia. We wrześniu zaplanowaliśmy główne uroczystości - akademię i piknik rodzinny dla naszych pracowników. Zapraszam także do udziału w uroczystych mszach świętych, które zostaną odprawione w okolicznych kościołach, a także na zawody sportowe. Chcemy również wrócić do tradycyjnych, wrześniowych Dni Otwartych - i o ile pozwoli na to sytuacja pandemiczna i geopolityczna, będzie to pierwsza okazja do zobaczenia z bliska nowego bloku energetycznego.
Czego można życzyć Elektrowni Turów na kolejne lata?
Kolejnych, dobrych lat działalności! Musimy pamiętać, że elektrownia ściśle związana jest z wydobywaniem węgla brunatnego przez Kopalnię Turów. Według prognoz zasoby węgla wyczerpią się około 2044 roku. Już dziś myślimy o tym, jak będzie wyglądać przyszłość energetyki w tym regionie. Dlatego w opracowanym planie transformacji, przewiduje się utrzymanie ważnej roli Kompleksu Turów w kolejnych latach. Rozważamy rozwiązania, które nie tylko pozwolą zabezpieczyć potrzeby energetyczne i pracę dla mieszkańców - przede wszystkim powiatu zgorzeleckiego, ale także podtrzymać energetyczne tradycje w tym regionie Polski.
Korzystając z okazji pozwolę sobie złożyć najserdeczniejsze życzenia i gratulacje wszystkim Pracownikom zatrudnionym w naszej elektrowni. Dziękując za dotychczasową pracę, profesjonalizm i ogromne zaangażowanie, życzę dalszych sukcesów zawodowych i osobistych. Mam nadzieję, że ten piękny jubileusz będzie nie tylko okazją do wspomnień i podsumowań, ale także stanie się wspaniałym początkiem realizacji kolejnych planów.
