To może być jeden z turystycznych hitów tych wakacji. Zamek Gryf w Proszówce około pół godziny jazdy autem z Jeleniej Góry od pierwszej soboty lipca i w każą następną będzie dostępny dla turystów. Przez ostatnie miesiące ten historyczny obiekt skrywający wiele tajemnic był w części eksplorowany przez archeologów. Czego nigdy wcześniej nie zrobiono. Teraz podczas zwiedzania z przewodnikiem będzie się można dowiedzieć o bardzo ciekawej historii tej warowni. Mówi dr Łukasz Tekiela , dyrektor Muzeum Regionalnego w Lubaniu który współuczestniczy w badaniach archeologicznych oraz w udostępnieniu Zamku Gryf dla zwiedzających.
Zamek czynny będzie dla turystów od soboty 3 lipca i w każdą następną sobotę wakacji. Zwiedzanie od godziny 10.00 do 17.00. Wejścia z przewodnikiem o każdej pełnej godzinie, ostatnie o 16.00. Zwiedzanie warowni trwa około 60 min. Całość BEZPŁATNA!
Na wulkanicznym wzgórzu niedaleko Gryfowa Śląskiego znajdują się ruiny potężnego zamku zbudowanego z czarnego bazaltu. Metryką budowla sięga drugiej połowy XIII wieku, a do jej powstania miało przyczynić się spotkanie księcia z mitycznym gryfem.
Według legendy, książę Bolesław Wysoki (1127-1201) zamek gryfspotkał w tym miejscu parę gryfów – zwierząt o ciałach lwów, a głowach i skrzydłach ptaków. Książę odciął zwierzęciu łeb, z tętnicy szyjnej trysnęła krew, która zaznaczyła na skale kształt gniazda. Na pamiątkę tego wydarzenia książę postanowił wybudować tu zamek. Stąd wzięła się nazwa tego miejsca (Gryfia Skała – Greiffenstein) oraz herb. Tyle przekazuje legenda, według badań zamek powstał jednak znacznie później.
Budowa zamku Gryf wiązana jest z synem Henryka Pobożnego – Konradem I Głogowskim (zm. w 1273 lub w 1274 r.), który zasłużył się także lokacją Głogowa na prawie magdeburskim. Być może na wulkanicznym bazaltowym wzgórzu (462 m) znajdowała się starsza XII-wieczna drewniana warownia. Nowo zamek gryfzbudowany zamek wszedł w skład linii obronnej księstwa świdnickiego od południa i zachodu. Po 1392 roku, po wymarciu linii książąt świdnicko-jaworskich całego księstwo wraz z zamkami zostało włączone do Czech.
Król czeski Wacław IV nie potrzebował jednak aż tylu warowni w Sudetach; nie pozwalał na to także stan królewskich finansów. Jeszcze w XIV wieku zamek zakupił rycerz Benesz Chuśnik za 900 kop praskich groszy. Nowy właściciel wydzierżawił Gryf rycerzowi Gotsche II Schoffowi, który podobnie jak większość ówczesnych właścicieli trudnił się rozbójnictwem. Trudno dziś określić, na ile łupieżcze napaści związane były z ruchem husyckim. W 1419 roku właściciele zmienili nazwisko na Schaffgotsch, które trwale zapisało się w historii Śląska.
Do Schaffgotschów zamek należał aż do 1798 roku. W czasie zamek gryfwojny trzydziestoletniej Gryf był oblegany dwukrotnie przez wojska szwedzkie. Pierwszy atak w 1639 roku zakończył się sromotną klęską Szwedów (132 zabitych w porównaniu do 7 spośród obrońców zamku), natomiast sześć lat później, mimo bohaterskiej obrony dowodzonej przez Leopolda von Schaffgotscha, warownia została zdobyta. Po trzech latach prawowity właściciel powrócił jednak do zajętego przez Skandynawów zamku.
Podobno w 1687 roku na Gryfie gościła Zofia Daniłłowiczowa, matka Jana III Sobieskiego. Związane to było z chrzcinami Eleonory von Schaffgotsch. Trudne czasy dla zamku nastały w XVIII wieku. Podczas wojny siedmioletniej zamek został zdobyty przez wojska pruskie, a w 1778 roku ostatecznie zamieniony na twierdzę. Funkcję tę pełnił jednak krótko, jako że pod koniec XVIII wieku postanowiono zbudować nową siedzibę u stóp wzgórza, wykorzystując do tego celu materiał budowlany z zamku. Mimo to, jeszcze w kolejnym stuleciu mury zachowane były w pełnej wysokości. Nawet dziś potężne czarne ściany robią wrażenie, mimo że Gryf jest tylko trwałą ruiną.
Zamek podzielony jest na trzy części – Górną, Średnią i Dolną, przy czym pierwsza z nich jest najstarsza, a ostatnia – najmłodsza. Budowany od szczytu wzniesienia zamek prawdopodobnie nie posiadał wieży (nie zachowały się po niej żadne pozostałości, ani ślady w fundamentach), co byłoby nie lada ewenementem. Niezbyt obszerna górna część z grubymi murami ma kształt zbliżony do elipsy, w obręb której zamek gryfwbudowano pomieszczenia mieszkalne. Około 1546 roku właściciele rozpoczęli rozbudowę zamku, m.in. o zamek średni. Wzbogacono go też o renesansowe elementy dekoracyjno-obronne. Z tych czasów pozostała attyka wieńcząca mury zamku górnego oraz średniego.
Zamek dolny dobudowano dopiero po atakach szwedzkich w XVII wieku. Leopold von Schaffgotsch dodał sporych rozmiarów dziedziniec (być może gospodarczy?) okolony murami oraz bramę wjazdową, do której prowadził długi na kilkadziesiąt metrów obmurowany przejazd. Tego typu umocnienia miały zapewnić lepszą obronę w przypadku kolejnych ataków nieprzyjacielskich wojsk.
U podnóża wzgórza, na którym znajduje się zamek, stoi letnia rezydencja Schaffgotschów z ok. 1800 roku. Budynek został zaprojektowany przez Franza Antona Fliegla w stylu barokowo-klasycystycznym.
Na pobliskim wzgórzu, zwanym też Górą Straceń lub Kruczą Górą, zachowała się niewielka kaplica wotywna ufundowana przez Leopolda von Schaffgotscha w 1666 roku.
historia zamku na podstawie:
ciekawe-miejsca.net
